Pebre-d'ase
Satureja montana
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Pebre-d'ai, Isop.
Noms en français : Sarriette des montagnes, Sarriette vivace.
Descripcioun :Lou pebre-d'ai es uno planto redoulènto bèn couneigudo de nòsti mountagno. Trachis souvènt en gròssi mato denso de flour blanco à roso. Flouris pulèu à la fin de l'estiéu.
Usanço :Es proun couneigu "pèr n'en perfuma lei toumo" (O. Madon, op.cit. p.153) o lou boudin. Se fai uno meno de soupo, la "soupo dóu pastre" pèr li proublèmo de digestioun o d'estoumac : "Fasès bouli coume uno infusioun voste pebre-d'ase dins la casseirolo, pièi quant a bouli, arrestas lou fiò, levas voste pebre-d'ase, ié metès la pasta, pièi la pasta pren aquéu perfum" ib. Ei couneigu tambèn pèr èstre acalourant.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Satureja
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Tepiero seco
- Relarg à jóuinis aubret
- Ribo d'aigo
- Roucas
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Satureja montana L., 1753
Ipno-esbrihanto
Hylocomium splendens
Hylocomiaceae
Nom en français : Hypne brillante.
Descripcioun :Aquelo grando mousso (> 10 cm) pluroucarpo verdo coulour óulivo esbrihanto à jaunastro fai de gràndi tepo sus lou sòu. Trachis dins li relarg umide e fres souto li faiard o àutris aubre (sapin, mele...). Se recounèis à si tijo roujo, penado dos à tres fes, e que dounon de foundo en estànci cado annado. Li fueio fan aperaqui 2,5 mm, gaire plegado, jaunasso quouro seco, pounchudo au bout (bè) emé uno courto costo doublo sus mens de la mita de la fueio. Au microuscope li celulo apicalo soun prourado. Fai raramen d'espouroufite qu'es diouïco. Aquelo mousso èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Se pòu engana emé Thuidium tamariscinum que ié sèmblo proun mai amé de tijo verdo. Tambèn amé d'àutri mousso di gènre Loeskeobryum e Hylocomiastrum.
Port : Pluroucarpo
Taio : 8 à 20 cm
Fueio : 2,4 à 3 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hylocomium
Famiho : Hylocomiaceae
Ordre : Hypnales
Coulour de la flour :
Petalo : 1,5 à 2,5 cm
Ø (o loungour) flour : Coumplet
Flourido : Printèms
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 500 à 2000 m
Aparado : Noun
Mars à jun
Liò : Sòu
- Roco
- Pege
- Souco
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Hylocomium splendens (Hedw.) Schimp., 1852
(= Hypnum splendens Hedw., 1801 = Hylocomium proliferum (Brid.) Lindb. )